فروشگاه گل و گیاه

گر بخواهیم از تاریخچه استفاده از سموم و آفت کش ها به شما بگوییم. در واقع اولین بار هزار سال قبل از میلاد، کشاورزان اولین آفت کش ها را برای از بین بردن آفات مزرعه خود استفاده میکردند.

در آن زمان از ترکیبات و همچنین عصاره های طبیعی مانند عصاره تنباکو، نمک و فلفل قرمز به عنوان آفت کش و سم برای دفع آفات استفاده میکردند.

با گذشت زمان کم کم ترکیبات شیمیایی جایگزینی برای آفت کشهای طبیعی شدند و از آن زمان از سموم شیمیایی برای از بین بردن حشرات، آفات و … در مزرعه استفاده میکنند. در واقع آفات به ارگانیسمهایی گفته میشوند که سبب کاهش سودآوری مزرعه و همچنین ایجاد آسیب فیزیکی به محصولات مزرعه میشوند.

این آفات هم میتوانند بر روی محصولات اثرگذار باشند و سبب نابودی آن ها شوند هم میتوانند بر روی سلامت انسان ها تاثیرات مضری را داشته باشند.

حشرات بخش عمده ای از آفات را تشکیل میدهند که سبب از بین بردن بخش زیادی از محصولات کشاورزی میشوند، همچنین انواع متنوعی از قارچ ها و باکتری ها میتوانند با بیماری در گیاهان بر میزان تولید و همچنین کیفیت محصولات تاثیرگذار باشند.

بر طبق تحقیقاتی که محققان انجام داده اند، مشخص شده که در هر سال حدود 30 درصد از محصولات و تولیدات کشاورزی در اثر حشرات و همچنین بیماریهای گیاهی از بین میروند.

همچنین با وجود رشد جمعیت کره زمین میزان مصرف مواد غذایی در هر سال افزایش چشم گیری پیدا میکند. در واقع حشرات و بیماریهای گیاهی میتوانند سبب مشکلات غذایی خصوصا در کشورهایی که با رشد جمعیت روبرو هستند، شوند.

از این رو استفاده از آفت کش ها و سموم از اهمیت بسیاری برخوردار است. اما خوب احتمالا برای شما این سوال مطرح شده که آفت کش ها چی هستند و چه انواعی دارند؟

در واقع به ترکیبات شیمایی که بتوانند سبب مرگ و همچنین از بین بردن آفات در گیاهان شوند سموم، آفت کش و یا Pesticides میگویند.

انواع آفت کش ها و سموم کشاورزی 

 به طور کل تا به امروز بیش از 14 گروه سم و آفت کش شناخته شده است. اما از بین این سموم تنها 6 نوع از آن در کشاورزی کاربرد دارد. در ادامه هر کدام از این سموم را به صورت جداگانه به شما معرفی میکنیم.

1- قارچ کش ها یا Fungicides 

قارچ کش ها همانطور که از اسمشان مشخص است، برای از بین بردن عفونتهای قارچی در محصولات و همچنین از بین بردن قارچ‌های بیماری زا در زمین های کشاورزی استفاده میشود. قارچ کش ها خود به 2 دسته ارگانیک و غیر ارگانیک تقسیم بندی میشوند.

قارچ کش های غیر ارگانیک شامل ترکیباتی از بردئوکس، سولفور، مرکوریک کلراید و … میباشند. همچنین قارچ کشهای ارگانیک شامل کربامات ها، اگزانتینس، ترکیبات جیوه و مشتقات بنزیمیدیاازول هستند. تیرام و زیرام نیز نمونه ای از قارچ کش ها هستند که برای آبزیان و حیوانات آبزی بسیار سمیو خطرناک هستند.

2- علف کش ها، Herbicides یا Weedicides 

همانطور که میدانید علف ها گیاهانی هستند که به طور ناخواسته در زمینهای کشاورزی رشد میکنند. علف کش ها بسته به عملکردشان میتوانند به دسته بندیهای مختلفی تقسیم بندی شوند. به طور مثال علف کش ها شامل : علف کشهای انتخابی، غیر انتخابی، تماسی، انتقال یافته و  قابل استفاده در برگ و خاک هستند. به طور کل تمامیعلف کش ها شامل ترکیباتی نظیر  تریازین ها، کرباماتها و مشتقات آکسین هستند.

خود مشتقات آکسین که 2,4-D و 2, 4, 5-T نام دارند در مواردی میتوانند با یکدیگر ترکیب شوند و یک علف کش موثر نارنجی رنگ را تولید کنند.

در جنگ جهانی دوم کشاورزان از همین ترکیب نارنجی رنگ برای از بین بردن علفهای مزرعه خود استفاده میکردند. البته ناگفته نماند که علف کش ها میتوانند مضراتی هم داشته باشند. طی تحقیقات گسترده، دانشمندان متوجه شده اند که ممکن است استفاده از آفات کش ها در مزرعه و استفاده از محصولات آن انسان ها را در معرض نوعی بیماری پارکینسون با نام پاراکوات قرار دهد. همچنین در طی تحقیقات دیگری مشخص شده که نوعی علف کش با نام آترازین میتواند بر رشد قورباغه ها تاثیر نامطلوبی بگذارد.

3- کرم کش ها یا Nematicides 

کرم کش ها از دسته سموم کشاورزی هستند که بیش تر برای کشتن و یا دفع کرم ها مورد استفاده قرار میگیرند. به طور مثال کرم کش آلدیراب یک مهارکننده استیل کولین استراز است که میتواند سبب کشتن کرمهایی شود که بر روی محصولات تنباکو تاثیر میگذارند. به طور مثال کرم Meloidegyne incognitia میتواند سبب آلودگی ریشه گیاه تنباکو شود و  از این طریق تاثیر منفی بر میزان تولید محصولات داشته باشد. اما ترکیبات مختلفی میتوانند در نقش کرم کش در مزرعه وجود داشته باشند.

به طور مثال Purpureocillium lilacinum که یک کنترل کننده بیولوژیکی است میتواند بر روی کرم گیاه تنباکو تاثیر بسیار مثبتی داشته باشد و با ایجاد پروتئازو آنزیم های کیتیناز سبب نابودی چنین کرمهایی شود. همچنین نوعی قارچ گوشت خوار با نام nematophgus carnivorous fungi نیز برای از بین بردن و دور کردن کرم ها در مزرعه، امروزه مورد استفاده قرار گرفته است. از دیگر ترکیبات کرم کش نیز میتوانیم به متیل برومید، اتیل دی برومید و کلروپیکرین اشاره کنیم.

البته ناگفته نماند که تکنیک بخاردهی خاک نیز یک روش برای از بین بردن کرم مزرعه محسوب میشود. در این روش سعی میشود تا با افزایش دما و یکسری عملیات حرارتی یا سولاریزاسیون خاک را ضدعفونی کنند و بیماری زایی کرم ها و همچنین خود کرم ها را از بین ببرند.

4- جونده کش ها یا Rodenticide 

جونده کش ها عموما سمومی هستند که برای حیوانات موجود در مزرعه استفاده میشود از معروف ترین آن ها میتوانیم به فلوراستات، وارفارین، پودر پیاز قرمز و زینک فسفید اشاره کنیم. در واقع این جونده کش ها و سموم میتوانند چرخه ویتامین پتاسیم در بدن جوندگان را دچار اختلال کنند و در ادامه سبب مرگ آن ها شوند. همچنین ویتامینهایی نظیر ویتامین D3، D2 و D سبب هیپرکلسمیدر جوندگانی نظیر موش میشوند و در ادامه سبب نابودی آن ها و دوری آن ها از مزرعه و زمین کشاورزی میشوند. استریکنین نیز که از درخت استریکنوس به دست میآید، در دسته جونده کش ها قرار میگیرد و عمدتا باعث خفگی در موشهای صحرایی میشود.  کرالوز نیز جزء مشتقاتی از گلوکز محسوب میشود که با ترکیب با استات مس، تراکسید آرسنیک میتواند به صورت موثر سبب از بین بردن جوندگان شود.

5- حشره کش ها یا Insecticides 

حشره کش ها عمدتا از 2 طریق میتوانند سبب از بین رفتن حشرات در زمین های کشاورزی شوند. یک راه از طریق دستگاه غذایی و معده حشرات است که حشرات با خوردن سموم و حشره کش ها از بین میروند و دیگری از طریق استنشاق سم توسط حشره است. حشره کش ها نیز عمدتا هم به صورت طبیعی و هم به صورت مصنوعی مورد استفاده قرار میگیرند. البته به تازگی حشره کشهای زیستی هم مورداستفاده قرار گرفته که در ادامه بیش تر به آن ها میپردازیم.

از حشره کشهای طبیعی میتوانیم به روغن گیاه چریش که Margosa یا Neem نام دارد، اشاره کنیم. در واقع روغن این گیاه به عنوان لاروکش در مزارع مورد استفاده قرار میگیرد و لارو حشرات را از بین میبرد. همچنین در کشور آلمان حشره کشهای زیستی ایجاد شدند که با استفاده از آن ها توانستند مراحل رشد حشرات را تنظیم کنند. به عبارت دیگر با استفاده از این روش و با مهار سیستم تکوین اسکلت حشرات یا سنتز کیتین، JH و اکدیزون (Ecdysone) سبب نابودی حشراتی همچون پشه و سوسک در زمین کشاورزی شدند.

از حشره کشهای زیستی میتوانیم به آزادیراشتین و هیدروپرن اشاره کنیم. به علاوه همانطور که در ابتدا مقاله گفتیم نوع دیگری از حشره کش ها نیز وجود دارد که به آن ها حشره کشهای مصنوعی گفته میشود. در واقع در این روش با استفاده از مواد شیمیایی سعی میکنند تا حشرات را از بین ببرند. از حشره کشهای مصنوعی نیز میتوانیم به ارگانوکلرین، ارگانوفسفات، کربامات، پیروتروئیدها و اتیلن دی بروماید (EDB) که یک ماده فرار و استنشاقی برای حشرات است، اشاره کنیم. حال هر کدام از این حشره کش ها را به صورت جداگانه به شما معرفی میکنیم.